دانش فنی
19 اکتبر , 2024
بدون دیدگاه
روش عملی و گام به گام کدگذاری کالا و تبدیل آن به بارکد
این مقاله روشی عملی و گام به گام برای کدگذاری کالا و تبدیل آن به بارکد ارائه می‌دهد. مزایای کدگذاری کالا، انواع استانداردهای بارکد، و زیرساخت‌های مورد نیاز برای پیاده‌سازی سیستم بارکدینگ توضیح داده شده‌اند.
آراد سافت
مقدمه :
کدگذاری کالاها یکی از بخش‌های کلیدی در مدیریت موجودی و انبارداری است که به کمک آن می‌توان تمامی محصولات را به صورت دقیق شناسایی و ردیابی کرد. سیستم‌های کدگذاری کالا معمولاً از روش‌های مختلفی مانند بارکد (Barcode) و کدهای QR استفاده می‌کنند تا به کمک یک کد یکتا، مشخصات هر کالا را ثبت و ذخیره کنند. وقتی شما کالاهای زیادی دارید، به ناچار نیاز به روش نظام مندی دارید تا برای هر کالا کدی تعیین کنید که حداقل براساس مشخصات و دسته بندی کسب و کار شما برای خودتان معنادار باشد. در این مطلب با چند مثال واقعی روش ایجاد بارکد برای کالای خود را خواهید آموخت. اما ابتدا با چند مفهوم کلی آشنا خواهیم شد.
مزایای کدگذاری کالاها
1. افزایش دقت در مدیریت موجودی: با استفاده از سیستم‌های کدگذاری، خطاهای انسانی کاهش پیدا می‌کند و می‌توان به صورت دقیق وضعیت موجودی را مشاهده کرد.
2. سرعت بیشتر در عملیات: با اسکن کدهای کالا به کمک دستگاه‌های بارکدخوان، عملیات ورود و خروج کالا سریع‌تر انجام می‌شود.
3. بهبود در ردیابی کالاها: هر کالا به کمک یک کد یکتا در سیستم ثبت شده و در هر مرحله از زنجیره تأمین قابل ردیابی است.
4. افزایش بهره‌وری: کدگذاری کالاها باعث کاهش زمان صرف شده برای بررسی دستی و انبارگردانی می‌شود
استانداردهای کدگذاری کالا
بارکدهای 1D (تک‌بعدی): معمولاً در فروشگاه‌ها و سیستم‌های خرده‌فروشی برای کدگذاری کالاها بارکدهای میله ای یا خطی یا یک بعدی استفاده می‌شوند.
– بارکدهای 2D (دوبعدی): مانند کدهای QR، برای کاربردهایی که نیاز به ثبت اطلاعات بیشتر دارند به کار می‌روند، مثل ثبت اطلاعات محصول، تاریخ تولید، آدرس سایت و غیره.
زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری
برای کدگذاری موفق کالاها، نیاز به زیرساخت‌های خاصی داریم:
– سخت‌افزار: شامل دستگاه‌های بارکدخوان، پرینترهای بارکد و سیستم‌های پردازشی مانند کامپیوترها یا تبلت‌ها.
– نرم‌افزار: برنامه‌های مدیریت انبار که بتوانند اطلاعات کدهای کالا را دریافت و ثبت کنند، مانند نرم‌افزارهای ERP یا نرم‌افزارهای مدیریت انبار.
برای شروع کدگذاری کالاها با بارکد به صورت استاندارد، باید مراحل زیر را به ترتیب طی کنید. عمل به این مراحل، گام به گام به شما کمک می‌کند تا یک سیستم بارکدینگ موفق و بهینه را برای مدیریت موجودی و محصولات خود پیاده‌سازی کنید.
گام 1: تعیین اهداف و نیازهای خود
ابتدا باید مشخص کنید که از سیستم بارکدینگ چه انتظاراتی دارید:
– حجم کالاها: تعداد و تنوع کالاهای شما چیست؟
– نوع مدیریت: آیا سیستم شما برای انبار، فروشگاه یا هر دو استفاده می‌شود؟
– اطلاعات مورد نیاز: چه اطلاعاتی باید در هر بارکد ذخیره شوند ؟ (مثل شماره سریال، تاریخ تولید، قیمت و غیره)
گام 2: انتخاب استاندارد بارکد مناسب
بارکدها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
– بارکدهای 1D (تک‌بعدی): این نوع بارکدها شامل نوارهای خطی هستند که معمولاً در فروشگاه‌های خرده‌فروشی استفاده می‌شوند. استانداردهای رایج در این نوع شامل:
UPC: برای کدگذاری محصولات در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و خرده‌فروشی ( بیشتر در آمریکای شمالی متداول هستند ).
EAN: مشابه UPC اما برای استفاده بین‌المللی می باشد .
Code 128: برای کاربردهای تخصصی‌تر مثل انبارها و سیستم‌های لجستیک استفاده می شود .
– بارکدهای 2D (دوبعدی): شامل کدهای QR و Data Matrix است که اطلاعات بیشتری را در خود جای می‌دهند و برای کاربردهایی مثل ردیابی، انبارداری پیشرفته و ثبت اطلاعات اضافی مناسب هستند.
گام 3: دریافت شماره کد کالا (GTIN)
برای استفاده از بارکدهای استاندارد (مثل UPC یا EAN) نیاز به یک شماره کد یکتا برای هر کالا دارید. این کدها معمولاً توسط سازمان‌های استانداردسازی مثل GS1 ارائه می‌شوند( در ایران هم می توانید به سایت زیر مراجعه کنید : https://GS1-ir.org)
– با مراجعه به سایت GS1 و ثبت‌نام می‌توانید (Global Trade Item Number) GTIN برای محصولات خود دریافت کنید. این شماره برای هر کالا یکتا است و شامل اطلاعاتی مانند کشور، شرکت و محصول است.
شماره GTIN از چند بخش تشکیل شده است:
- 1. پیشوند شرکت (Company Prefix): یک کد یکتا که نشان‌دهنده شرکت تولیدکننده است. این کد توسط GS1 به شرکت‌ها تخصیص داده می‌شود و معمولاً بین 7 تا 10 رقم است.
- 2. کد محصول (Item Reference): یک بخش از کد که توسط خود شرکت برای شناسایی هر محصول خاص تعیین می‌شود.
- 3. رقم کنترل (Check Digit): آخرین رقم از شماره GTIN است که برای صحت‌سنجی کد استفاده می‌شود. این رقم بر اساس الگوریتم مودولو 10 محاسبه می‌شود. ( الگوریتم مودولو 10 در ادامه مطلب شرح داده شده است).
مثال:
GTIN-13 (EAN): `1234567 89012 3`
– `1234567`: پیشوند شرکت
– `89012`: کد محصول
– `3`: رقم کنترل (Check Digit)
گام 4: طراحی و تولید بارکد
پس از دریافت GTIN، نیاز به تولید بارکد دارید. برای این کار می‌توانید از نرم‌افزارهای طراحی بارکد هم استفاده کنید. برخی از نرم‌افزارهای رایج عبارتند از:
– Bartender
– ZebraDesigner
– NiceLabel
– همچنین می‌توانید از سرویس‌های آنلاین مثل Barcode Generator برای تولید بارکدهای سریع و ساده استفاده کنید.
گام 5: انتخاب سخت‌افزار مناسب
برای خواندن و چاپ بارکدها به سخت‌افزارهای مناسب نیاز دارید:
– بارکدخوان: دستگاهی برای خواندن و اسکن بارکدها. باید بسته به نوع بارکد (1D یا 2D) بارکدخوان مناسب را انتخاب کنید.
– پرینتر بارکد یا لیبل پرینتر: برای چاپ بارکدها روی برچسب‌ها یا بسته‌بندی. برای این کار معمولاً از پرینترهای انتقال حرارتی (Thermal transfer) استفاده می‌شود.
گام 6: نصب و راه‌اندازی نرم‌افزار مدیریت
باید از نرم‌افزارهایی استفاده کنید که امکان ثبت و مدیریت اطلاعات بارکدها را فراهم کنند. نرم‌افزارهایی مثل سیستم‌های ERP، مدیریت انبار (WMS)، یا حتی نرم‌افزارهای خرده‌فروشی یا نرم افزار حسابداری فروشگاهی می‌توانند به شما در مدیریت بارکدها و موجودی کمک کنند.
گام 7: آموزش کارکنان
کارکنانی که با سیستم بارکدینگ کار می‌کنند باید آموزش کافی ببینند تا بتوانند از دستگاه‌ها و نرم‌افزارها به درستی استفاده کنند. این آموزش شامل نحوه اسکن بارکدها، ثبت اطلاعات و رفع مشکلات احتمالی است.
گام 8: آزمایش و بهبود سیستم
پس از پیاده‌سازی سیستم بارکدینگ، بهتر است یک دوره آزمایشی داشته باشید تا مطمئن شوید همه چیز به درستی کار می‌کند. در این مرحله می‌توانید ایرادات سیستم را شناسایی و بهبود دهید.
نکات مهم :
– هر محصول باید یک کد یکتا داشته باشد.
– همیشه از نرم‌افزارها و ابزارهای معتبر برای تولید و چاپ بارکد استفاده کنید.
– اگر کسب و کار بزرگی دارید و یک کارخانه تولید محصول هستید که توزیع و صادرات هم دارید، مطمئن شوید که بارکدهای شما بر اساس استانداردهای بین‌المللی تولید شده‌اند تا در هر نقطه از جهان قابل استفاده باشند.
مثال های عملی برای ایجاد کد برای کالا و تبدیل آن به بارکد:
در اینجا چند مثال عملی برای روشن شدن نحوه کدگذاری آورده شده است ( توجه داشته باشید که این روش و مثال ها برای زمانی است که بارکد شما مصرف داخلی و محدود در سیستم حسابداری و فروش شما دارد و شما نیاز به بارکد منحصر بفرد بین المللی ندارید ) .
مثلا فرض می کنیم که شما یک فروشگاه پوشاک دارید و برای مصرف سیستم داخلی و انبارگردانی خودتان نیاز به تولید بارکد دارید. برای تعریف کد بارکد برای شلوار جین آبی زنانه سایز 32 مدل Zara Casual، می‌توانیم مراحل عملی زیر را طی کنیم:
گام 1: پیشوند شرکت (Company Prefix)
اولین گام یک پیشوند منحصر بفرد برای کسب و کار خودتان است ( برای صادرات کالا ملزم به دریافت پیشوند شرکت از سازمان GS1 هستید که این پیشوند به صورت یکتا به شرکت شما اختصاص داده می‌شود و نمایانگر هویت شرکت تولیدکننده است). فرض می‌کنیم پیشوند انتخابی شرکت شما 1234567 باشد.
گام 2: تعیین کد محصول (Item Reference)
در این مرحله باید به هر محصول یک کد یکتا تخصیص دهید که توسط خودتان تعیین می‌شود. به عنوان مثال:
– شلوار جین زنانه: 01
– رنگ آبی: 02
– سایز سی و دو : 32
پس کد محصول شما می‌تواند 010232 باشد که ترکیبی از نوع محصول، رنگ و سایز است.
گام 3: ترکیب پیشوند شرکت و کد محصول
اکنون پیشوند شرکت و کد محصول را با هم ترکیب می‌کنیم تا ساختار اصلی بارکد شکل بگیرد. در این مثال، ترکیب پیشوند شرکت 1234567 و کد محصول 010232 به این صورت است:
`1234567 010232`
گام 4: محاسبه رقم کنترل (Check Digit)
برای محاسبه رقم کنترل (که رقم آخر بارکد است)، از الگوریتم مودولو 10 استفاده می‌کنیم ( در پاراگراف بعد توضیح داده شده است ). مراحل به صورت زیر است:
- 1. موقعیت‌های فرد: 1، 3، 5، 7، 1، 0 = `1 + 3 + 5 + 7 + 1 + 0 = 17`
- 2. موقعیت‌های زوج: 2، 4، 6، 0، 2، 3 = `2 + 4 + 6 + 0 + 2 + 3 = 17`
- 3. جمع موقعیت‌های فرد و زوج: `17 + 17 = 34`
- 4. مضرب بعدی عدد 10: عدد بعدی که مضرب 10 باشد، 40 است.
- 5. تفاوت با 40: `40 – 34 = 6`
پس رقم کنترل برابر با 6 خواهد بود.
گام 5: ساختار نهایی GTIN
اکنون که همه اجزای بارکد مشخص شدند، ساختار نهایی GTIN برای شلوار جین آبی زنانه سایز 32 مدل Zara Casual به این صورت خواهد بود:
`1234567 010232 6`
این عدد می‌تواند به عنوان GTIN در سیستم شما ثبت شود و در بارکد نمایش داده شود.
گام 6: تولید بارکد
اکنون می‌توانید از یک نرم‌افزار یا سرویس آنلاین تولید بارکد برای تولید بارکد EAN-13 استفاده کنید و عدد نهایی 12345670102326 را به بارکد تبدیل کنید.
گام 7: چاپ و استفاده از بارکد
پس از تولید بارکد، می‌توانید آن را روی بسته‌بندی یا برچسب محصول چاپ کنید و با استفاده از بارکدخوان‌ها، اطلاعات محصول را در سیستم ثبت و مدیریت کنید.
الگوریتم مودولو چیست ؟
الگوریتم مودولو 10 (Modulus 10) یک روش ریاضی برای محاسبه رقم کنترل (Check Digit) در کدهای بارکدی است. این رقم کنترل به منظور اطمینان از صحت کدهای عددی مانند کدهای GTIN (شماره جهانی کالا) استفاده می‌شود. الگوریتم مودولو 10 با استفاده از جمع وزن‌دار اعداد و سپس یافتن تفاوت آن با مضرب بعدی عدد 10، رقم کنترل را محاسبه می‌کند.
در واقع الگوریتم مودولو 10 به صورت زیر عمل می‌کند:
1. از سمت راست به چپ ارقام را با هم جمع کنید، ارقام فرد و زوج را جدا کنید.
2. مجموع ارقام فرد را ضرب در 3 کنید.
3. مجموع ارقام زوج را جمع کنید.
4. مجموع کلی را محاسبه کنید.
5. عددی که به نزدیک‌ترین مضرب 10 برسد را پیدا کنید و اختلاف آن را با مجموع محاسبه شده بیابید.
مراحل کار الگوریتم مودولو 10:
فرض کنیم که یک کد 12 رقمی داریم که باید برای آن رقم کنترل را محاسبه کنیم. این مراحل برای بارکدهای EAN-13، UPC و دیگر سیستم‌های مشابه کاربرد دارد.
1. از چپ به راست حرکت کنید و موقعیت اعداد را مشخص کنید:
– موقعیت‌های فرد: ارقام 1، 3، 5، 7، 9، 11
– موقعیت‌های زوج: ارقام 2، 4، 6، 8، 10، 12
2. مجموع ارقام موقعیت‌های فرد را محاسبه کنید:
ارقام موجود در موقعیت‌های فرد (1، 3، 5،…) را جمع کنید.
3. مجموع ارقام موقعیت‌های زوج را محاسبه کنید:
ارقام موجود در موقعیت‌های زوج (2، 4، 6،…) را جمع کرده و سپس حاصل جمع را در 3 ضرب کنید.
4. دو مجموع را با هم جمع کنید:
مجموع ارقام موقعیت‌های فرد را با مجموع ارقام ضرب شده در 3 (موقعیت‌های زوج) جمع کنید.
5. مجموع را به مضرب بعدی عدد 10 گرد کنید:
اگر مجموع به دست آمده عدد 43 باشد، به نزدیک‌ترین مضرب عدد 10 (که در این مثال 50 است) گرد کنید.
6. رقم کنترل:
تفاوت بین مجموع و مضرب بعدی عدد 10، رقم کنترل است. در مثال ما، 50 – 43 = 7، پس رقم کنترل برابر با 7 خواهد بود.
مثال:
فرض کنید کد شما 123456789012 باشد و می‌خواهید رقم کنترل آن را محاسبه کنید.
1. موقعیت‌های فرد: 1، 3، 5، 7، 9، 1 → مجموع = 1 + 3 + 5 + 7 + 9 + 1 = 26
2. موقعیت‌های زوج: 2، 4، 6، 8، 0، 2 → مجموع = 2 + 4 + 6 + 8 + 0 + 2 = 22 → ضرب در 3 = 66
3. جمع دو مرحله: 26 + 66 = 92
4. مضرب بعدی عدد 10: 100
5. تفاوت با مضرب بعدی عدد 10: 100 – 92 = 8
پس رقم کنترل برابر با 8 خواهد بود و کد نهایی بارکد شما 1234567890128 خواهد بود.
این الگوریتم به دلیل سادگی و دقت آن در جلوگیری از اشتباهات متداول در ورود اطلاعات دستی به کار می‌رود.
نتیجه‌گیری
کدگذاری کالاها فرآیندی مهم و حیاتی در مدیریت موجودی و انبارداری است که به کاهش خطا، افزایش دقت و سرعت در عملیات کمک می‌کند. با پیروی از مراحل مشخص شده و استفاده از استانداردهای جهانی، می‌توانید به راحتی سیستم کدگذاری خود را پیاده‌سازی کنید و به مدیریت بهتر محصولات و موجودی بپردازید.
فهرست مطالب
مدیریت فروشگاهی
17 اکتبر , 2024
بدون دیدگاه
-
رول کاغذ حرارتی فیش پرینتر 80 میلیمتر 40 متری (چاپ مشکی)/ بسته 20تایی
۷۴۰,۰۰۰ تومان
-
لیبل 4*4 سفید امنیتی فروشگاهی RF (رول 1000 تایی )
۷۰۰,۰۰۰ تومان
-
اکسل لیست کالا (سوپرمارکت )
۳۵۰,۰۰۰ تومان
-
لیبل امنیتی فروشگاهی AM (بسته 1000تایی)
۹۹۵,۰۰۰ تومان
-
لیبل 4*4 سفید امنیتی فروشگاهی RF (رول 1000 تایی )
۷۰۰,۰۰۰ تومان
-
نرم افزار فروش و حسابداری آراد نسخه هایپر مارکت
۷,۷۰۰,۰۰۰ تومان
-
نرم افزار فروش و حسابداری آراد نسخه دانا
۹,۵۰۰,۰۰۰ تومان
-
تگ دزدگیر گلفی 8.2/RF (بسته 200تایی)
تماس بگیرید
-
نرم افزار فروش و حسابداری آراد نسخه هایپر مارکت
۷,۷۰۰,۰۰۰ تومان
-
لیبل 4*4 سفید امنیتی فروشگاهی RF (رول 1000 تایی )
۷۰۰,۰۰۰ تومان
-
نرم افزار فروش و حسابداری آراد نسخه دانا
۹,۵۰۰,۰۰۰ تومان
-
اکسل لیست کالا (سوپرمارکت )
۳۵۰,۰۰۰ تومان
