مقدمه
سیستم ABC یکی از روشهای مؤثر و پرکاربرد در مدیریت انبار است که با طبقهبندی اقلام بر اساس ارزش و اهمیت آنها، به بهبود مدیریت موجودی و کاهش هزینهها کمک میکند. این سیستم اقلام انبار را به سه دسته A، B و C تقسیم میکند که هر کدام از این دستهها نیازمند سطح متفاوتی از نظارت و مدیریت هستند. مقاله حاضر به توضیح کامل اصول، مزایا، چگونگی اجرای این سیستم و چالشهای پیش رو میپردازد و به مدیران کمک میکند تا تصمیمات بهتری در مدیریت انبار خود بگیرند.
سیستم ABC یکی از تکنیکهای مدیریت انبار است که برای بهینهسازی فرآیندهای انبارگردانی و مدیریت موجودی استفاده میشود. این روش با تمرکز بر ارزش مالی و اهمیت اقلام و کالاها، به مدیران کسب وکار کمک میکند تا منابع و زمان خود را بهصورت بهینه تخصیص دهند. در این سیستم، اقلام موجود در انبار به سه دسته کلی تقسیم میشوند:
- دسته A: اقلام با ارزش بالا و اهمیت زیاد.
- دسته B: اقلام با ارزش متوسط.
- دسته C: اقلام با ارزش پایین.
این تقسیمبندی امکان مدیریت بهتر منابع و کاهش هزینههای انبارداری را فراهم میکند.
اصول سیستم ABC
دسته A: اقلام با ارزش بالا
این دسته شامل اقلامی است که بخش عمدهای از ارزش مالی انبار را تشکیل میدهند. معمولاً این اقلام حدود 70 تا 80 درصد ارزش کل موجودی انبارها را شامل میشوند، اما تعداد آنها در انبار کم است (حدود 10 تا 20 درصد).
- ویژگیها:
- این کالاها به دلیل اهمیت نیازمند کنترل دقیق و مدیریت متمرکز هستند.
- این کالاهای استراتژیک باید بهطور منظم بررسی و پایش شوند.
- برنامهریزی دقیقی برای سفارش مجدد این اقلام ضروری است.
- دسته B: اقلام با ارزش متوسط
اقلام این دسته سهم کمتری از ارزش کل انبار دارند (حدود 15 تا 25 درصد) و تعداد آنها نسبت به دسته A بیشتر است.
- ویژگیها:
- این کالاها مهم هستند ولی نیازمند نظارت در سطح متوسط می باشند .
- زمانبندی و برنامهریزی منظم برای بررسی موجودی کفایت میکند.
- دسته C: اقلام با ارزش پایین
این دسته شامل اقلامی است که سهم کمی از ارزش کل انبار را تشکیل میدهند (حدود 5 تا 10 درصد) اما تعداد آنها در انبار زیاد است (50 تا 70 درصد).
- ویژگیها:
- این اقلام نیازمند نظارت کمتر می باشند .
- مدیریت سادهتر و هزینه پایینتری برای انبارداری لازم دارند .
- میتوان با ذخیرهسازی مقادیر بیشتر از این اقلام، هزینههای سفارش مجدد را کاهش داد.
مزایای سیستم ABC در انبارگردانی
1.بهبود مدیریت موجودی
با استفاده از سیستم ABC، مدیران میتوانند بر اقلامی که تأثیر بیشتری بر عملکرد انبار دارند تمرکز کنند و از سرمایهگذاری بیرویه روی اقلام کماهمیت جلوگیری کنند.در ضمن بدلیل محدودیت های فضای انبار نیز با این روش میزان موجودی ها به سمت بالانس شدن سوق پیدا می کند .
- کاهش هزینهها
این سیستم به کاهش هزینههای مرتبط با نگهداری و سفارش اقلام کمک میکند. با مدیریت بهتر اقلام با ارزش بالا، میتوان از هدررفت منابع جلوگیری کرد.یعنی هزینه های شما به نسبت متعادل در بین کالاها با ارزش های گوناگون تقسیم خواهد شد .
- افزایش کارایی
مدیران میتوانند منابع انسانی و مالی خود را بهصورت بهینه تخصیص دهند و با تمرکز بر اقلام مهم، بهرهوری سیستم انبارداری را افزایش دهند.
- کنترل دقیقتر
با طبقهبندی اقلام و بهینه سازی جانمایی ها و فضای پیرامونی ، شمارش و پایش اقلام مهم با دقت بیشتری انجام میشود که منجر به کاهش خطاهای انبارگردانی میشود.
چگونگی اجرای سیستم ABCدر انبارداری
1.جمعآوری دادهها
ابتدا باید اطلاعات مربوط به تعداد و ارزش واحد هر قلم کالا را جمعآوری کنید. این دادهها معمولاً شامل قیمت خرید، میزان فروش و هزینههای نگهداری است.
- محاسبه ارزش کل هر قلم کالا
برای محاسبه ارزش کل هر قلم، تعداد کالا را در ارزش واحد آن ضرب کنید. به عنوان مثال:
ارزش کل = تعداد × قیمت واحد
- رتبهبندی اقلام
اقلام را بر اساس ارزش کل به ترتیب نزولی مرتب کنید. این مرحله به شما کمک میکند تا اقلام مهمتر را شناسایی کنید.
- تخصیص ارزش کل به دستهها
اقلام را بر اساس درصد ارزش کل به سه دسته A، B و C تقسیم کنید:
- دسته A: 70-80% ارزش کل.
- دسته B: 15-25% ارزش کل.
- دسته C: 5-10% ارزش کل.
چالشهای سیستم ABCانبارداری
- نیاز به دادههای دقیق
اجرای موفق سیستم ABC وابسته به دقت دادههای جمعآوری شده است. دادههای نادرست میتوانند منجر به تصمیمات اشتباه شوند.برای اینکه داده های معتبری داشته باشید ، باید سیستم حسابداری انبار منظمی نیز داشته باشید .پارامترهای زیر بسیار تاثیرگذار هستند : فاکتورهای خرید معتبر ، ثبت صحیح تمامی هزینه های مرتبط به اقلام ، گزارشات فروش و در نهایت سیستم مکانیزه انبارداری مبتنی بر بارکد و استفاده از بارکدخوان های مناسب انبار .
- نادیده گرفتن عوامل غیرمالی
این سیستم معمولاً ارزش مالی را اولویت قرار میدهد و ممکن است عوامل دیگری مانند زمان تحویل، اهمیت استراتژیک یا مشتریمداری نادیده گرفته شوند.شاید برای داشتن دید بهتر نسبت به ارزش اقلام ،مجبور باشید تا پارامترهای دیگری مانند چرخه زمانی تامین ، استراتژیک بودن کالا و نقش ، تاثیر و وابستگی هر کالا در فرایند انبارداری و فروش کالاهای دیگر را هم در نظر بگیرید.
- پیچیدگی در اجرا
در ابتدای کار، اجرای سیستم ABC ممکن است پیچیده به نظر برسد و نیازمند آموزش کارکنان و استفاده از نرمافزارهای مدیریتی باشد.
کاربرد سیستم ABC در صنایع مختلف
1.فروشگاهها و خردهفروشیها
این سیستم به مدیران فروشگاه کمک میکند تا اقلام پرفروش و با ارزش بالا را شناسایی کرده و موجودی آنها را بهصورت منظم تأمین کنند.در ضمن این کار در چینش و دردسترس قرار دادن کالاها در فروشگاه بسیار موثر خواهد بود .
- کارخانهها و تولیدیها
مدیریت مواد اولیه با ارزش بالا و کاهش ضایعات از کاربردهای اصلی این سیستم در صنایع تولیدی است.
- انبارهای بزرگ
در انبارهای بزرگ، استفاده از سیستم ABC به بهبود فضای ذخیرهسازی و کاهش هزینههای نگهداری کمک میکند.
جمع بندی
سیستم ABC یک روش کارآمد برای بهینهسازی مدیریت موجودی و کاهش هزینههای انبارداری است. با طبقهبندی اقلام به دستههای A، B و C، مدیران میتوانند تمرکز خود را بر اقلام مهمتر افزایش دهند و بهرهوری کلی سیستم انبار را بهبود بخشند. با وجود برخی چالشها، استفاده از نرمافزارهای مدرن و آموزش صحیح کارکنان میتواند اجرای این سیستم را تسهیل کند.
آیا این نوشته برای شما مفید بود ؟
برای امتیازدهی روی ستاره ها کلیک کنید .
میانگین : 4.5 / 5. تعداد رای : 4